Ναυάγιο ΚΛΕΙΩ

Η Κλειώ προστέθηκε στον στόλο της ναυτιλιακής εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ ΜΑΚ ΔΟΥΑΛΛ ΚΑΙ ΒΑΡΒΟΥΡ» το έτος 1899. Κατασκευάστηκε το έτος 1870 από το ναυπηγείο Blackwood & Gordon στο Port Glasgow της Βρετανίας στην πλατφόρμα 98 με αριθμό κατασκευής 105. Διέθετε δικυλινδρη μηχανή 120 ίππων, κατασκευής του μηχανουργείου του ναυπηγείου και η καθέλκυση του έγινε την Πέμπτη, 28/07/1870.
Το πρώτο όνομα που της δόθηκε ήταν SOUTHWESTERN και καθελκύστηκε την 28η Ιουλίου του 1870 με Βρετανική σημαία για λογαριασμό της εταιρείας Ardrossan Steam Navigation Co. Το 1883 πουλήθηκε στον Gustaf Gollcher που είχε έδρα την Μάλτα και μετονομάστηκε σε «LAVALETTE». Το 1890 πουλήθηκε στον John McCallum ο οποίος είχε ως έδρα τη Γλασκώβη και το μετονόμασε σε «QUIRAING». Το 1896 αγοράστηκε από την Ιρλανδική εταιρεία David Rowan Jr & Walter Bain που το 1897 το μετονόμασε σε «MERRICK» και το 1899 αγοράστηκε από τον Alexander Wylie, ο οποίος το μεταπώλησε στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ ΜΑΚ ΔΟΥΑΛΛ ΚΑΙ ΒΑΡΒΟΥΡ όπου και απέκτησε το όνομα με το οποίο την γνωρίζουμε σήμερα.Το σιδερένιο αυτό πλοίο είχε μήκος 58,1 μέτρα, πλάτος 8 μέτρα και το πλοίο είχε 156 ΚΚΧ (Κόρους Καθαρής Χωρητικότητας). Η «Κλειώ» ήταν ένα από τα γρηγορότερα πλοία της εποχής, με ταχύτητα που έφτανε τους 12 κόμβους.Τα πρώτα χρόνια της υπηρεσίας της την συναντούμε σε δρομολόγια Πειραιά – Κρήτη, και μάλιστα σε ένα από αυτά το έτος 1901 ερχόμενο από τη Κρήτη μέσω της Σερίφου, με 60 επιβάτες και φορτίο, προσάραξε σε ύφαλο κοντά στον Πάτροκλο προκαλώντας μεγάλο ρήγμα στα ύφαλα του σκάφους. Ο πλοίαρχος αναγκάστηκε να το προσαράξει στις ακτές του Πατρόκλου. Παρά τον πανικό που ακολούθησε, το ατμόπλοιο «Χίος» της «Νέας Ελληνικής Ακτοπλοΐας» που ερχόταν από το λιμάνι του Βόλου, περνούσε κοντά από την περιοχή και περισυνέλεξε τους επιβάτες και δεν υπήρξε κανένα θύμα. Λίγες μέρες μετά, ο Τζων με το προσωπικό του έκαναν μια πρόχειρη επισκευή στο πλοίο και το ρυμούλκησαν μέχρι τον Πειραιά όπου και επισκευάστηκε για να επιστρέψει σύντομα στα καθήκοντα του. Στα τελευταία χρόνια το συναντάμε να εκτελεί δρομολόγια από την κεντρική – βόρεια Ελλάδα προς τον Πειραιά και αντίστροφα. Σε ένα από αυτά έμελλε να συναντήσει και την μοίρα της.

Η Κλειώ συναντάει την μοίρα της.
Ήταν το ξημέρωμα της 6ης Ιανουαρίου 1904, όταν μεταφέροντας 97 άτομα, επιβάτες και πλήρωμα, προσέκρουσε στην βραχονησίδα «Δίψα».Χαρακτηριστική είναι η είδηση, όπως μεταφέρθηκε στην εφημερίδα «ΣΚΡΙΠΤ» την επόμενη του ναυαγίου, και όπως θα δούμε περιλαμβάνει πολλές ανακρίβειες σχετικά με το ατύχημα της Κλειούς. Θεώρησα σκόπιμο να σας μεταφέρω κατά λέξη, με τις ορολογίες της εποχής την σχετική είδηση:«H«ΚΛΕΙΩ» ΤΟΥ ΤΖΩΝ ΚΑΤΑΒΥΘΙΖΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΝ ΩΡΩΠΟΝΤρομερόν ναυάγιον ανήγγειλε χθες τηλεφωνικώς προς το υπουργείον των Ναυτικών ο εν Ωρωπώ εκπληρών τα λιμενικά, περί την 8 ½ ώραν της εσπέρας δια του τηλεφώνου Δεκελείας Ανακτόρων.Η Κλειώ του Τζων κατερχόμενη εκ Χαλκίδος προς τον Πειραιά και θέλουσα να προσεγγίσει εις την σκάλαν του Ωρωπού, προσέκρουσε κατά τινα βραχώδη ακτή της προ του Ωρωπού νησίδος Στουρονήσι.Η πρώρα της ερράγη κατά τα ύφαλα και δια του ρήγματος εισώρμησαν τα ύδατα και ήρχισαν να κατακλύζουν το κύτος.Οι επιβάται της Κλειούς επέβενον ενενήκοντα τέσσαρα εν όλω άτομα, συμπεριλαμβανομένου και του πλοιάρχου της και του λοιπού πληρώματος αυτής. Οι πλείστοι των επιβατών της είχον επιβή εκ Βόλου και Στυλίδος κατ ατην ώρα δε της προσκρούσεως οι περισσότεροι εκοιμούντο. Από τον κραδασμόν όμως αφυπνίσθησαν και εν σπουδή ανήλθον είς το κατάστρωμα, αρχίσαντες γοερώς να κραυγάζουν.ΟΥΔΗΣ ΕΠΝΙΓΗ χάρις όμως εις την ψυχραιμίαν του πληρώματος ο πανικός ακτηυνάσθη ούτω δε ηδυνήθη σαν άπαντες μέχρις ενός να επιβιβώσι των λέμβων του σκάφους ας καθείλκυσαν, και να διαπεραιώσιν εις την σκάλαν του Ωρωπού σώοι και αβλαβείς.Η ΚΛΕΙΩ ΕΒΥΘΙΣΘΗΕν τω μεταξύ το σκάφος εβυθίζετο. Φαίνεται όμως ότι το ρήγμα δεν ήτο ευρύ και τα ύδατα εισέρρεον βραδέως εντός του κύτους, ούτω δε εχρειάσθη πολλή ώρα δια να βυθιστεί εντελώς η Κλειώ  ήτις και πράγματι εβυθίσθη.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ
Μόλις ανηγγέλθη τούτο εις το υπουργείον των ναυτικών, έσπευσαν να ειδοποιήσουν τον υπουργόν των ναυτικών κ. Σ. Κουμουνδούρον, όστις έσπευσε να ζητήσει λεπτομέρειας περισσοτέρας. Εν τω μεταξύ, ο εν πληρών τα λιμενικά εν Ωρωπώ είχεν αναφέρει ότι πάντες οι επιβάται και το πλήρωμα σωθέντες ευρίσκονταν επι του Ωρωπού, εκτεθειμένοι εις την βροχήν και το ψύχος, έχοντες ανάγκην συνδρομής.Ο υπουργός των ναυτικών διέταξεν αμέσως τηλεφωνικώς δια του λιμεναρχείου Πειραιώς τους ατμομυοδρόμονας Πηνειόν και Ευρώταν να απόπλεύσουν πάραυτα εκ πειραιώς και κατευθυνθούν επι τόπου.Πράγματι δε περι την 2αν ώραν του Μεσονυκτίου απέπλευσαν εν σπουδή τα δυο ταύτα σκάφη. Ουδεμία άλλη λεπτομέρεια  εγνώσθη διότι η τηλεφωνική γραμμή Ωρωπού διεκόπη περι το μεσονύκτιον. Αλλ΄ούτε το εν Πειραιά πρακτορείον Τζων εγνώριζε τίποτε.»
Η Βύθιση του πλοίου.
Η Κλειώ ξεκίνησε από το λιμάνι του Πειραιά, το βράδυ της Δευτέρας, 5 Ιανουαρίου 1904 με τελικό προορισμό το Βόλο και ενδιάμεσες στάσεις στο Λαύριο, την Χαλκίδα, τη Λίμνη Ευβοίας και τη Στυλίδα.Πραγματοποίησε την πρώτη στάση για επιβίβαση επιβατών στο Λαύριο και μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης, 6ης Ιανουαρίου έπλεε με ταχύτητα 11,5 μιλίων προς την Χαλκίδα.Κάτω από συνθήκες που δεν είναι εύκολο να διευκρινιστούν γιατί οι πληροφορίες που παίρνουμε από τις εφημερίδες τις εποχής είναι κάπως συγκεχυμένες, το πλοίο έχασε την πορεία του με απότέλεσμα να «καρφωθεί» πάνω στην βραχονησίδα Δίψα.
Οι εκδοχές που δίδονται είναι δυο. Η πρώτη θέλει τον υποπλοίαρχο Αργύρη Παππά, ο οποίος ανέλαβε την διακυβέρνηση του πλοίου από τον πρώτο καπετάνιο Δ. Κατσούλη μετά την αναχώρηση του από το Λαύριο (μέσα στην γενική σύγχυση των άρθρων των εφημερίδων υπάρχει και αναφορά για το αντίθετο), να αποκοιμήθηκε πάνω στο τιμόνι της Κλειούς με απότέλεσμα να χάσει την πορεία του πλοίου, και η δεύτερη αναφέρει ότι λόγω πολλών μεταλλικών αντικειμένων που υπήρχαν μπροστά στην γέφυρα η πυξίδα του πλοίου δεν λειτουργούσε με την ακρίβεια που θα έπρεπε.Με την πρώτη εκδοχή να υπερισχύει, όχι μόνο γιατί οι περισσότερες αναφορές την υποδεικνύουν αλλά γιατί ο ανταγωνισμός στην ακτοπλοΐα της εποχής ανάγκαζε τα πληρώματα να εκτελούν πολλά δρομολόγια χωρίς να έχουν καν τον απαραίτητο χρόνο για να αναπαυθούν, το απότέλεσμα είναι δεδομένο.. Η Κλειώ βρίσκεται πάνω στα βράχια της «Δίψας» βαριά πληγωμένη και η βύθιση της είναι απλά θέμα χρόνου.Ο πλοίαρχος έκανε προσπάθεια να σκαλώσει το πλοίο πάνω στην βραχονησίδα, αλλά οι μηχανή του πλοίου «κράτησε» και εφ΄ όσον δεν κατάφερε να απότρέψει την επερχόμενη βύθιση, προσπάθησε να «δέσει» το πλοίο από την πλώρη του πάνω στην βραχονησίδα, και στην  συνέχεια, γύρισε (διπλάρωσε) το πλοίο κατά μήκος στην πλευρά της βραχονησίδας, ώστε να μπορέσουν οι επιβάτες να απόβιβαστούν πάνω στην Δίψα, όπως και έγινε.Οι περισσότεροι επιβάτες την στιγμή της πρόσκρουσης βρίσκονταν στα κρεβάτια τους, και ήταν επόμενο να ακολουθήσουν στιγμές πανικού πάνω στο πλοίο. Πολλοί ήταν αυτοί που προτίμησαν να πηδήξουν στην θάλασσα και να βγουν στην βραχονησίδα, και ανάμεσα τους και το μοναδικό θύμα του ναυαγίου, ο Βασίλης Κουρουσόπουλος, ένας από τους εννέα επιβάτες της πρώτης θέσης ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο όταν το ίδιο το πλοίο τον συνέτριψε πάνω στα βράχια, κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως δεν θα ήταν δυνατό να επικρατεί η γαλήνη που επικαλείται το συγκεκριμένο άρθρο της εφημερίδας.Στην συνέχεια ο πλοίαρχος διέταξε τους ναύτες του να δημιουργήσουν μια τεχνητή γέφυρα ανάμεσα στο πλοίο και την βραχονησίδα, οπότε και από αυτήν εγκατέλειψαν το πλοίο με ασφάλεια όλοι οι εναπομείναντες επιβάτες και το πλήρωμα.Δυο ώρες μετά την πρόσκρουση , η Κλειώ απόχαιρετούσε οριστικά την επιφάνεια και αναφέρεται χαρακτηριστικά πως κατά την βύθιση της, η σφυρίχτρα που βρισκόταν στο φουγάρο ηχούσε, μέχρι που χάθηκε στα νερά του Ευβοϊκού.Προσπαθώντας να απόδώσω τις συνθήκες που επικρατούσαν την ώρα που η «Κλειώ» βυθιζόταν, τροποποίησα μέσω επεξεργαστή εικόνας  έναν πίνακα του ζωγράφου Ken Howard που απέδωσε την βύθιση ενός άλλου πλοίου και πιστεύω πως κάπως έτσι φανταζόμαστε όλοι τα όσα διαδραματίστηκαν πάνω στην “Δίψα” εκείνο το βράδυ.
CLIO.
Year: 1870
Name: SOUTH WESTERN Keel:
Type: Passenger/cargo Launch Date: 28.7.70
Flag: GBR Date of completion:
Tons: 481 Link: 1596
DWT: Yard No: 105
Length overall: Ship Design:
LPP: 58.1 Country of build: GBR
Beam: 8.0 Builder: Blackwood & Gordon
Material of build: I Location of yard: Port Glasgow
Subsequent History: 83 LA VALETTE – 90 QUIRAING – 97 MERRICK – 99 CLIO
Disposal Data: wrecked Egripo Channel 19.1.04 [Piraeus-Volos, general]

Name Tons Change Registered Owner
SOUTH WESTERN 481 1870 R.Henderson & Co GBR Ardrossan
SOUTH WESTERN 481 1876 Ardrossan Sg Co GBR Ardrossan
LA VALETTE 481 1883 Gustaf Gollcher GBR Valletta
QUIRAING 481 1890 J.McAllum & Co GBR Glasgow
MERRICK 481 1897 Ayr Steam Sg Co GBR Glasgow
CLIO 481 1899 McDowall & Barbour GRC Piraeus
Ναυπηγηθηκε στους Blackwood & Gordon του Port Glasgow της Σκωτιας το 1870 με το ονομα South Western. Ανηκε αρχικα στην μικρη εταιρεια του Henderson και ηταν επιβατηγο και φορτηγο που εκανε δρομοπλογια στην Δυτικη Σκωτια, κυριως απο την μικρη κωμοπολη Ardrossan που ηταν και ειναι το κεντρο επικοινωνιας με τα νησια δυτικα της Σκωτιας.Το πλοιο ειχε μολις 481 τοννους, μηκος 58,1 μετρων και πλατος 8 μετρων. Το 1876 μετεπηδησε στην εταιρεια Ardrossan Steamship Shipping Co . Το 1883 μετεφερθη στην Μαλτα και ονομασθηκε La Vallette. Ανηκε τοτε στον Gustaf Gollcher και την εταιρεια του. Ο Gollcher ηταν Αγγλος που ειχε φτιαξει μια εταιρεια που εκανε πολλα ταξιδια μεταξυ των νησων Μαλτας, Γκοτζο και των διαφορων μικρων λιμανιων, αλλα καπου καπου μεχρι και την Ιταλια η Αλεξανδρεια. Το 1890 το πλοιο επεστρεψε στην Σκωτια και ταξιδεψε σαν Quiraing με τον J. McAllum & Co και σαν Merrick με την Ayr Steamship Shipping Co.

Πηγές.http://www.nautilia.gr/forum/showthread.php?78725-%CA%EB%E5%E9%FE-(%F4%EF%F5-McDowall-amp-Barbour)-Clio-Merrick-La-Valette-South-Western
http://ydronaftes.gr/el/Άρθρα/Ναυάγια/Ναυάγιο_%22Κλειώ%22

Η Κλειώ στέκετε στον άξονα 180/360 μοίρες.Με ελάχιστο 24μ και μέγιστο 28μ.