ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ (πρώην VINCENZO DORMIO, πρ. CESARE, πρ. MARYBIRCH)

Το ναυάγιο του μότορσιπ ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ, το οποίο βυθίστηκε σε μικρό βάθος από ατύχημα την 25η Ιουλίου 1975, πλησίον του λιμένα της Αγίας Κυριακής του νομού Μαγνησίας, αποτελεί ένα ιδιαίτερο καταδυτικό αντικείμενο καθώς σημαδεύεται από μια μακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία. Το πλοίο κατασκευάστηκε το 1917 στο ναυπηγείο του William Henry Warren, στο New Holland του Lincoln shire της Αγγλίας, ως MARYBIRCH για τη βρετανική εταιρεία G.F. Birch & Sons. Είχε τα εξής ναυπηγικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά.

Τύπος: Φορτηγό ατμόπλοιο
Πρώτη σημαία: Βρετανική
Κατασκευή: 1917
Αποπεράτωση: Αύγουστος 1917
ΚΟΧ: 217
ΚΚΧ: 172
Μήκος: 34,7 μέτρα
Πλάτος: 6,4 μέτρα
Βάθος: 2,4 μέτρα
Πρόωση: Δικύλινδρη πετρελαιομηχανή 96 NHP (WBJ & C G Bolinders Co. Ltd)
Προπέλες: 1
Ενδεικτική ταχύτητα: 9 κόμβοι
Ναυπηγική εταιρεία: William Henry Warren, New Holland (Lincoln shire), Αγγλία
Αριθμός κατασκευής: 127

Ιστορικά

Το πλοίο, το οποίο έλαβε το όνομα της συζύγου του υιού του ιδρυτή της εταιρείας, George F. Birch, εντάχθηκε αμέσως μετά την παράδοσή του στον μικρό στόλο της εταιρείας και χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά σιτηρών και χύδην φορτίου κυρίως στη Βόρεια Θάλασσα. Το 1924 πουλήθηκε στην εταιρεία του L. Martini και νηολογήθηκε στην Genova της Ιταλίας λαμβάνοντας το όνομα CESARE. Εν συνεχεία αγοράστηκε από την εταιρεία L’Argonauta Società Anonima di Navigazione παραμένοντας νηολογημένο στην Genova. Το 1933 πουλήθηκε στην ναυτιλιακή εταιρεία των Ferrando & Massone, με έδρα της την Genova, ενώ το 1939 αγοράστηκε από τη ναυτιλιακή εταιρεία Ditta Giuseppe Dormio, μετονομάστηκε σε VINCENZO DORMIO και νηολογήθηκε στο Bari με τον αριθμό νηολογίου 68 και το Διεθνές Διακριτικό Σήμα ILKZ. Με την είσοδο της Ιταλίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Ιούνιο του 1940, το πλοίο επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως βοηθητικό ναρκαλιευτικό, με τον πλευρικό διακριτικό R. 109, από την Regia Marina Italiana. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους ανέλαβε καθήκοντα ως pilotaggio foraneo [1] με το πλευρικό διακριτικό F. 81 αντικαθιστώντας το πλοίο ASTERIA (393 ΚΟΧ, ναυπήγησης 1911, νηολογημένο στο Fiume με τον αριθμό 62) το οποίο μέχρι τον Ιούλιο του 1940 έφερε αυτό το διακριτικό. Την 29η Ιουλίου 1943 το F. 81 (βλ. VINCENZO DORMIO, πρώην CESARE, πρ. MARY BIRCH) συμμετείχε στη διάσωση ναυαγών του ιταλικού ναρκοθετικού υποβρυχίου PIETRO MICCA (κυβερνήτης Tenente di vascello Paolo Scrobogna) το οποίο βυθίστηκε από τορπιλική επίθεση του βρετανικού υποβρυχίου HMS TORBAY (κυβερνήτης Lt. Robert Julian Clutterbuck, RN) πλησίον του ακρωτηρίου Santa Maria di Leuca στην Αδριατική. Ενώ το PIETRO MICCA κατάφερε να ξεφύγει από την πρώτη τορπίλη της δέσμης που εξαπέλυσε το HMS TORBAY, η δεύτερη τορπίλη το χτύπησε στο μεσοκάραβο με αποτέλεσμα το PIETRO MICCA να βυθιστεί εντός ολίγων λεπτών και να διασωθούν μόνο 18 από τα συνολικά 78 μέλη του πληρώματος.
Μετά το τέλος του πολέμου τοποθετήθηκε στο VINCENZO DORMIO νέα πετρελαιομηχανή (Ansaldo 300 BHP) και τέθηκε εν ενεργεία ως φορτηγό έως το έτος 1964 που πουλήθηκε στην ελληνική εταιρεία των Καρανικολάου και Βάμπαρη. Το πλοίο μετονομάστηκε σε ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ και νηολογήθηκε στον Πειραιά με τον αριθμό 2453 και το Διεθνές Διακριτικό Σήμα SZLC. Το ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ αγοράστηκε αργότερα από τον Αθανάσιο Κουτσογκίλα, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα πλοιοκτήτης και πλοίαρχος του εν λόγω πλοίου.

Η βύθιση

Το ξημέρωμα της 25ης Ιουλίου 1975 το ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ, υπό τη διακυβέρνηση του Α. Κουτσογκίλακαι πενταμελές πλήρωμα, απέπλευσε έμφορτο με 230 τόνους σιδήρου και με καλές καιρικές συνθήκες από τον Βόλο με προορισμό το Ηράκλειο της Κρήτης. Δύο ώρες μετά την αναχώρησή του και ενώ το πλοίο βρισκόταν 1,5 ναυτικό μίλι από το Τρίκερι της Μαγνησίας, παρατηρήθηκε ελαφρά κλίση η οποία προερχόταν, όπως διαπιστώθηκε, από την εισροή υδάτων στο No 2 κύτος του πλοίου. Αμέσως σήμανε συναγερμός και τέθηκαν σε λειτουργία οι αντλίες με σκοπό την άντληση των υδάτων. Παρά την συνεχή λειτουργία των αντλιών, η στάθμη του νερού στο κύτος ανερχόταν σταθερά με αποτέλεσμα ο πλοίαρχος να λάβει την απόφαση να κατευθύνει το πλοίο προς την Αγία Κυριακή (Μαγνησία) έχοντας ως άμεσο σκοπό τη διάσωσή του. Μέσα στο σκοτάδι το ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ κατέπλευσε στην Αγία Κυριακή όπου με τη βοήθεια του πληρώματος προσδέθηκε στην ακτή, πλησίον του καρνάγιου της Αγίας Κυριακής. Εν συνεχεία και παρά τις εντατικές προσπάθειες διάσωσής του, οι αντλίες καλύφθηκαν από τα συνεχώς εισερχόμενα ύδατα, πάβοντας να λειτουργούν, με αποτέλεσμα το πλοίο να βυθιστεί στη θέση όπου είχε προσδέσει.

Το ναυάγιο

Το ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ βρίσκεται μέχρι σήμερα βυθισμένο, σε μικρό βάθος, λίγα μέτρα από την προκυμαία, ανάμεσα στο καρνάγιο και το λιμάνι της Αγίας Κυριακής και είναι ορατό από την επιφάνεια. Ο νοητός άξονας πρύμνης πλώρης έχει κατεύθυνση ανατολική και το ναυάγιο του πλοίου εκτείνεται από την επιφάνεια έως τα 17 μέτρα βάθος. Ολόκληρο το ναυάγιο έχει καλυφθεί από βένθος. Τα αμπάρια και οι χώροι ενδιαίτησης στην πρύμνη παραμένουν προσβάσιμοι και διατηρούν ακόμη κάποια μηχανικά και ηλεκτρικά στοιχεία του πλοίου. Ο Αντώνης Γράφας και η ομάδα του πραγματοποίησαν καταδύσεις στο ναυάγιο του ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ τον Οκτώβριο του 2020, υποστηριζόμενοι από τονΚώστα Κόντου (Aqua Core Divers).
DG

Παρατηρήσεις

1. Ο χαρακτηρισμός pilotaggio foraneo αφορά ένα μικρό σκάφος το οποίο χρησιμοποιείτο για να οδηγήσει μεγαλύτερα πλοία με ασφάλεια μέσω των ναρκοφραγμάτων που προφύλασσαν τους εκάστοτε λιμένες. Επρόκειτο για ένα είδος πιλοτίνας, η οποία δεν μετέφερε τον πιλότο επί του προσεγγίζοντος πλοίου, αλλά οδηγούσε το προσεγγίζον πλοίο μέσω των ναρκοφραγμάτων με ασφάλεια στον λιμένα.

Πηγές

Capone, Corrado: SIAMO FIERI DI VOI, La storia dei nostri gloriosi “battelli” durante la guerra 1940-1943 e il ricordo degli equipaggi che donarono la vita alla Patria, Istituto Grafico Editoriale Italiano 1996
Comando Sommergibili della Marina Militare (MARICOSOM)
Diario di guerra Marina Taranto (Archive Platon Alexiades)
Lloyds Register of Shipping
Notarangelo, Rolando / Pagano, Gian Paolo: Navi mercantili perdute, Ufficio Storico della Marina Militare, 1997
Repertorio di Marina Mercantile (AIDMEN)
Ντούνης, Χρήστος: Τα Ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες 1951-2000, εκδ. Finatec A.E. 2001