Ενάλιο σπήλαιο Κατελάνου.

Στις 05/06/2017 η καταδυτική ομάδα του Αντώνη Γράφα επισκέφτηκε μαζί με φίλους και συνεργάτες όπως τον Λευτέρη Κουταλά και τον Στυλιανό Σταματάκη, το σπήλαιο του Κατελάνου, συγκεντρώνοντας πληροφορίες από τον υποβρύχιο διάκοσμό του καθώς το κινηματογραφούσαν.  Μετά το Άστρος Κυνουρίας, στον δρόμο για το Αρκαδικό χωριό, στην περιοχή του Κρυονερίου βρίσκεται το ακρωτήριο Κατελάνος. Εκεί βρίσκεται και το γνωστό ενάλιο σπήλαιο Κατελάνου, όπου η πρόσβαση σε αυτό από σπηλαιοδύτες, γίνεται δια θαλάσσης.
 Ως σπήλαιο ορίζεται οποιαδήποτε φυσική κοιλότητα στο εσωτερικό της γης, στην οποία μπορεί να έχει πρόσβαση ο άνθρωπος. Σε αντίθετη περίπτωση, κατά την οποία δεν υπάρχει πρόσβαση για τον άνθρωπο, γίνεται λόγος για έγκοιλο. Ο σχηματισμός των σπηλαίων γίνεται με την  διείσδυση του νερού της βροχής στις σχισμές των ασβεστολιθικών πετρωμάτων που τα διαλύει πολύ αργά, δημιουργώντας σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερες κοιλότητες στο εσωτερικό τους. Μέσα στα σπήλαια συναντούμε διάκοσμο από ασβεστολιθικές αποθέσεις. Το νερό που διαλύει τα ασβεστολιθικά πετρώματα και δημιουργεί το σπήλαιο γίνεται πλούσιο σε ανθρακικό ασβέστιο, το οποίο και εναποθέτει βαθμηδόν στα σημεία όπου υπάρχει σταγονορροή. Έτσι, στην οροφή του σπηλαίου δημιουργούνται οι σταλακτίτες και στο έδαφος οι σταλαγμίτες. Πλήθος άλλων εξειδικευμένων μορφών δημιουργούνται από την ίδια διαδικασία, δίνοντας πολύπλοκα και πολύ όμορφα συμπλέγματα. Στα σπήλαια υπάρχει και ζωή. Πέρα από τη ζώνη της εισόδου όπου βρίσκουν καταφύγιο διάφορα ζώα (απλοί επισκέπτες – τρωγλόξενα είδη), πιο μέσα στο σπήλαιο συναντούμε τα τρωγλόφιλα είδη, που κατοικούν στο σπήλαιο αλλά τρέφονται έξω από αυτό (π.χ. νυχτερίδες) και τα τρωγλόβια, που ζουν και ολοκληρώνουν ολόκληρο τον κύκλο της ζωής τους μέσα στο σπήλαιο, χωρίς να βγαίνουν ποτέ έξω. Τα σπήλαια θεωρούνται σημαντικό κομμάτι του περιβάλλοντος και έχουν άμεση σχέση με την ποιότητα ζωής, καθώς τις περισσότερες φορές σχετίζονται με το υπόγειο νερό που αντλείται με τις γεωτρήσεις για ύδρευση και για άρδευση.
 
Λίγα λόγια για το σπήλαιο.
 
Η είσοδος του σπηλαίου στο Ακρωτήριο Κατελάνος βρίσκεται πάνω στα βράχια λίγα μέτρα πιο ψηλά  από την επιφάνεια της θάλασσας. Ξεκινώντας την κατάδυση ο δύτης κατευθύνεται τα πρώτα 20 περίπου μέτρα δυτικά, ενώ αμέσως μετά η διεύθυνση γίνετε βορειοδυτική, για να φτάσει σε μέγιστο μήκος τα 48 μέτρα. Το πλάτος του είναι 18 μέτρα και το μέγιστο βάθος του 24. Το σπήλαιο έχει λίγους αλλά τεράστιους σταλαγμίτες. Ένας από αυτούς κοντά στην είσοδο, η οποία είναι μόνο κατά το ένα τρίτο πλημμυρισμένη με νερό, έχει ύψος 5 μέτρα. Πολύ κοντά σε αυτόν, λίγο βορειότερα, συναντάμε έναν ακόμα με  ύψος 6,6 μέτρα. Σε βάθος 15 μέτρων αντικρίζουμε ένα ζευγάρι από το απώτατο παρελθόν. Μαρτυρά ακόμα την αγάπη τους  ο ένας για τον άλλον παρόλο που ποτέ δεν κατάφεραν να ενωθούν. Ο σταλακτίτης με μήκος  2,10 μέτρα και ο σταλαγμίτης παρά το ύψος των 2,20 μέτρων, ήθελε μόνο 3-4 εκατοστά για να ενωθεί με τον σύντροφό του αιώνια. Η σύσταση του νερού είναι υφάλμυρη αφού είναι πολύ εύκολο να παρατηρήσει κάποιος σε βάθος 5 μέτρων τα μικρά ποτάμια από γλυκό νερό, που εκβάλουν μέσα από τα τοιχώματα του σπηλαίου και αναμιγνύονται με νερό διαφορετικής αλατότητας σχηματίζοντας έτσι αλλοκλινή υδάτινα στρώματα, τα οποία και αυτά με την σειρά τους δίνουν μία μοναδική εικόνα στον δύτη. Αρκετά κομμάτια σταλακτιτών βρίσκονται πεσμένα στο βυθό του σπηλαίου, ίσως από ανθρώπινο λάθος, αλλά οι σταλακτίτες που στέκουν επιβλητικοί και κοιτάζουν από ψηλά είναι ακόμα ευτυχώς, πολλοί περισσότεροι. Το διαυγές νερό η υπέροχη ορατότητα και γενικά το μικρό βάθος των 15 περίπου μέτρων που μπορεί να κινηθεί ο δύτης, όπως επίσης και το φως της εισόδου, που δίνει και αυτό την δική του παρουσία κάνουν το σπήλαιο πολύ όμορφο και ξεχωριστό. Η  θερμοκρασία (τον Ιούνιο μήνα) είναι 19 βαθμούς.Κλείνοντας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Κύριο Γιάννη Λυτρήβη για την μεταφορά μας με το καίκι του και τις πολύτιμες πληροφορίες του, όπως επίσης και το Λιμεναρχείο του Άστρους Κυνουρίας για την ευγενική επικοινωνία και συνεργασία.